Türk Otomotiv Ana Sanayiinin Çevresel, Sosyal ve Yönetişim Performansındaki Yükselişi Devam Ediyor!
Otomotiv Sanayii Derneği (OSD), Türk otomotiv ana sanayiinin çevresel, sosyal ve yönetişim performansını uluslararası standartlarda değerlendiren 2023–2024 Sürdürülebilirlik Raporu'nu kamuoyuyla paylaştı. İklim politikalarının, teknolojik dönüşümün ve küresel rekabet koşullarının hızla değiştiği bu dönemde rapor; sera gazı emisyonlarında sağlanan güçlü azalma, çevre yatırımlarındaki dikkat çekici artış ve sosyal göstergelerdeki iyileşmelerle sanayinin dönüşümüne ışık tutuyor. Uluslararası ölçekte sınırlı sayıda hazırlanan bu nitelikteki rapor, Türk otomotiv ana sanayiinin sürdürülebilirlik alanındaki olgunluk seviyesini ve rekabet gücünü ortaya koyuyor. OSD tarafından hazırlanan rapor, otomotiv ana sanayiinin uzun vadeli stratejik gücünü değerlendiren önemli bir referans niteliği taşıyor. OSD Yönetim Kurulu Başkanı Cengiz Eroldu raporla ilgili olarak," Türk otomotiv sanayii, küresel dönüşümde hem ekonomik hem de çevresel boyutta önemli bir role sahip. Enerji verimliliği, emisyon azaltımı, döngüsel ekonomi uygulamaları ve teknoloji odaklı üretimde kaydettiğimiz ilerleme; sürdürülebilirlik alanındaki kararlılığımızı güçlendirirken, sanayimizin rekabetçi yapısını geleceğe taşıyan stratejik temel oluşturuyor" dedi.
Türkiye otomotiv sanayisine yön veren 13 büyük üyesiyle sektörün çatı kuruluşu olan Otomotiv Sanayii Derneği (OSD), sürdürülebilirlik alanındaki kapsamlı çalışmalarına, 2021 yılında yayımladığı ve 2020 verilerini içeren Türkiye'nin ilk Otomotiv Ana Sanayi Sürdürülebilirlik Raporu ile başlamıştı. Bu rapor, otomotiv ekosisteminde şeffaflık, veri temelli değerlendirme ve sürdürülebilir dönüşüm açısından önemli bir referans olmuş; Türkiye otomotiv ana sanayiinin çevresel ve sosyal sorumluluk yaklaşımını uluslararası standartlarla bütünleştiren bir temel oluşturmuştu. Ardından 2021–2022 dönemine ait verileri kapsayan ikinci raporun paylaşılmasıyla birlikte OSD, ana sanayinin sürdürülebilirlik çalışmalarındaki sürekliliği ve gelişimi ortaya koymuştu.
Başından bu yana, Uludağ Otomotiv Endüstrisi İhracatçıları Birliği (OİB) destekleri ve Küresel Raporlama Girişimi (GRI) standartlarına uygun biçimde hazırlanan üç raporda da metodolojik bütünlüğün korunmasına dikkat edildi. 2023-2024 dönemi verilerine ışık tutan son raporda OSD, çifte önemlilik yaklaşımı çerçevesinde yürüttüğü önceliklendirme analizi ile hem finansal performans üzerindeki etkileri hem de çevre, toplum ve ekonomi üzerindeki etkileri bütüncül olarak ele aldı. Bu kapsamda gerçekleştirilen Çifte Önemlilik Analizi sonucunda belirlenen öncelikli konular raporun yapısını oluşturdu. Raporda paydaş beklentileri ile sektörün finansal ve operasyonel etkilerine yanıt veren tespitler Birleşmiş Milletler Küresel İlkeler Sözleşmesi (UN Global Compact – UNGC) ve Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları (Sustainable Development Goals – SKA'lar) dikkate alınarak sunuldu.
Otomotivin her zaman uzun vadeli planlar yapan ve sürdürülebilirliği ön plana çıkaran bir sanayi kolu olduğuna vurgu yapan OSD Yönetim Kurulu Başkanı Cengiz Eroldu, "Türk otomotiv sanayii, küresel dönüşümde hem ekonomik hem de çevresel boyutta önemli bir role sahip. İklim eylemi, enerji verimliliği, sera gazı emisyonlarının azaltılması, hava kalitesi, dijitalleşme, tedarik sanayi sürdürülebilirliği, temiz teknoloji ve alternatif yakıtlar, düşük karbonlu üretim ve hizmetler, doğal kaynak kullanımı, döngüsel ekonomi, su ve atıksu yönetimi ve biyoçeşitlilik gibi alanlarda gösterdiğimiz ilerleme, yalnızca bugünün performansı değil; yarınlarımızı şekillendirecek stratejik bir yatırım niteliği taşıyor. Sanayimizin geleceği, sürdürülebilirlik alanındaki kararlılığımız ve dönüşüm yolculuğunu birlikte yönetme becerimizle şekilleniyor" dedi.
Çevre Performansında Uluslararası Ölçekte Rekabetçi Gelişim!
Raporun çevresel göstergeleri, Türk otomotiv ana sanayiinin son beş yılda önemli bir ivme yakaladığını ortaya koyuyor. 2019–2024 döneminde kapsam 1 ve kapsam 2 sera gazı emisyonlarında yüzde 40'ın üzerinde bir azalma sağlanırken, 2024 yılında atık geri kazanım oranı yüzde 98 seviyesinde gerçekleşti, su çekimi ise yüzde 3,2 azaldı. Üretim süreçlerinde enerji tüketimi, su yönetimi ve atık üretimi gibi kritik göstergelerde elde edilen sonuçların hafif araçlarda Avrupa Birliği'nin Mevcut En İyi Teknikler (BAT) referans değerlerinin altında gerçekleşmesi, Türkiye'deki üretim altyapısının çevresel sürdürülebilirlik açısından güçlü bir seviyede olduğunu teyit ediyor. Aynı dönemde çevresel yatırımların iki yıl içinde yüzde 125 artarak 936 milyon TL'ye ulaşması ise, yeşil dönüşümün sanayinin öncelikli çalışma alanlarından biri hâline geldiğini gösteriyor.
İnsan Kaynağı, Kapsayıcılık ve Sosyal Katkı Güçleniyor!
Sosyal performansa ilişkin değerlendirmeler, insan kaynağına yapılan yatırımların istikrarlı biçimde arttığını ortaya koyuyor. OSD üyeleri doğrudan 60 bine yakın kişiye istihdam sağlarken, çalışan başına yıllık eğitim süresi yüzde 53 artışla 72 saate yükseldi. Kadın çalışan oranının ofis pozisyonlarında yüzde 29 seviyesine çıkması ve yönetim kademelerinde gözlenen artış, sanayinin çeşitlilik ve kapsayıcılık alanındaki kararlılığını yansıtıyor.
Eğitimden çevre projelerine, genç istihdamına yönelik programlardan sosyal destek çalışmalarına uzanan geniş yelpazede yürütülen faaliyetlerin OSD üyeleri tarafından hayata geçirildiğini vurgulayan OSD Yönetim Kurulu Başkanı Cengiz Eroldu, "Sanayimiz gücünü yalnızca üretimde değil, topluma sağladığı katkı ile de ortaya koyuyor. Üyelerimizin yürüttüğü sosyal sorumluluk projeleri, eğitim programları, bölgesel destek çalışmaları ve kapsayıcı istihdam uygulamaları, sanayi olarak ortak değer yaratma anlayışımızın somut göstergesidir" dedi. Eroldu, OSD'nin 50. yılı kapsamında deprem bölgesindeki 50 öğrenciye uzun vadeli burs ve staj imkânı sunan "OSD Güçlü Yarınlar Burs Programı"nın da OSD üyelerinin toplumsal katkı yaklaşımının kurumsal bir yansıması olduğunu ifade etti.
Yönetişimde Stratejik Dönüşüm ve AB Uyum Süreci
Raporun yönetişim bölümünde, sanayinin geleceğini şekillendiren stratejik konular çifte önemlilik yaklaşımı çerçevesinde ele alınıyor. Avrupa Yeşil Mutabakatı ve Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması (SKDM) uyum gereklilikleri, dijitalleşme, veri yönetimi, enerji dönüşümü, sürdürülebilir tedarik zinciri uygulamaları ve inovasyon yatırımları sanayii dönüşüm yolculuğunda öne çıkan başlıklar arasında yer alıyor. Eroldu, yönetişim yaklaşımının temelini oluşturan çerçeveyi ise şu sözlerle açıkladı: "Yönetişim bakış açımız; risk ve fırsatların erken tespiti, somut politika önerilerinin geliştirilmesi ve paydaşlarla sürdürülebilir bir diyalog kurulması üzerine şekilleniyor. Komitelerimiz ve çalışma gruplarımız aracılığıyla iyi uygulamaları yaygınlaştırıyor, ortak sorun alanlarına çözüm üreterek dönüşümün ihtiyaç duyduğu yapıların güçlenmesini destekliyoruz. Böylelikle sektörümüzü, sürdürülebilirlik ekseninde ilerleyen stratejik bir yol haritasına kavuşturuyor ve geleceğin düşük karbonlu üretim hedeflerine uyumlu hale getiriyoruz"
OSD, bu dönüşüm alanlarında sektörün uyum kapasitesini güçlendirmek amacıyla, Avrupa Birliği Katılım Öncesi Mali Yardım Aracı (IPA-III) tarafından desteklenen "Türk Otomotiv Sanayiinin Avrupa Birliği Yeşil Mutabakat Hedeflerine Ulaşması Projesi" kapsamında kritik bir koordinasyon görevi üstleniyor. Proje ile mevzuat takibi, teknik hazırlık süreçleri, bilgi paylaşımı, paydaş eğitimleri ve standardizasyon çalışmaları sistematik biçimde ilerletiliyor. Bu kapsamda değerlendirmede bulunan OSD Yönetim Kurulu Başkanı Cengiz Eroldu, "Otomotiv sanayimizin ülke ekonomisine sağladığı katkının sürdürülebilmesi için Avrupa Birliği'nin hedeflerine uyum büyük önem taşıyor. Rekabetçiliğimizi korumanın ve artırmanın yolu, düzenlemeleri yalnızca takip etmekten değil; uyum sürecine yön veren ve sektör kapasitesini birlikte geliştiren bir yaklaşım benimsemekten geçiyor. Bu doğrultuda AB Katılım Öncesi Mali Yardım Aracı (IPA-III) kapsamında hayata geçirilen 'Türk Otomotiv Sanayiinin Avrupa Birliği Yeşil Mutabakat Hedeflerine Ulaşması Projesi', üyelerimizin ve tedarik ekosistemimizin dönüşüm ihtiyaçlarına yanıt veren rehberlik çalışmalarımızı daha da güçlendiriyor. Mevzuat takibi, bilgi paylaşımı, standartlaşma adımları ve teknik hazırlık süreçlerimiz; sektörümüzün pazar erişimini ve itibar yönetimini destekleyen kritik unsurlar hâline geliyor" dedi.
Çok Boyutlu Bir Sürdürülebilirlik Çerçevesi
2023–2024 dönemine ilişkin sürdürülebilirlik değerlendirmesi; çevresel performanstan sosyal gelişime, yönetişim yaklaşımlarından ekonomik katma değere kadar geniş bir alanda Türk otomotiv ana sanayiinin sürdürülebilirlik odağındaki ilerlemesini çok boyutlu bir çerçevede ortaya koyuyor. Çalışmada sunulan göstergeler, sektörün hem dönüşüm gücünü hem de uzun vadeli rekabetçiliğini destekleyen yapısal kapasitesini ortaya koyarken; önümüzdeki dönemde atılacak adımlar için de güçlü bir referans niteliği taşıyor.
Geleceğe ilişkin değerlendirmelerde bulunan OSD Yönetim Kurulu Başkanı Cengiz Eroldu, sanayinin önceliklerini şu sözlerle özetledi: "Önümüzdeki dönemde odağımız; Ar-Ge ve inovasyona dayalı teknolojik yetkinliklerimizi derinleştirmek, dijitalleşme ve yeni nesil teknolojilerde ivme yaratmak, yetenek havuzumuzu güçlendirmek ve daha dayanıklı bir tedarik zinciri inşa etmek olacak. Bu alanlardaki ilerlemeler hem küresel rekabet gücümüzü artıracak hem de sektörde sürdürülebilir büyümeyi destekleyecek. Türk otomotiv sanayiinin kalıcı ve güçlü bir dönüşüm gerçekleştirmesi için tüm paydaşlarımızla birlikte çalışmayı sürdüreceğiz" dedi.
Türkiye Otomotiv Ana Sanayi Sürdürülebilirlik Raporu, OSD'nin sanayiye ilişkin mevcut durumu, dönüşüm kapasitesini ve uzun vadeli stratejik yol haritasını kamuoyu ile şeffaf biçimde paylaşma kararlılığını güçlendiriyor. OSD, Türk otomotiv sanayiinin sürdürülebilir kalkınma hedefleriyle uyumlu bir şekilde ilerlemesini desteklemeye devam edecek.
Türkiye Otomotiv Ana Sanayi Sürdürülebilirlik Raporlarına OSD'nin internet sitesi üzerinden ulaşabilirsiniz: