2023 YILINDA TÜRKİYE’DE YÖNETİM KURULLARINDA KADINLAR[1]

2023 yılında BIST Şirketleri Yönetim Kurullarına Genel Bakış

BIST’e kayıtlı olan 562 şirketin pay sahipleri 2024 yılı genel kurullarında yönetim kurullarına 3745 direktör atadı. Bu direktörlerin 1274’ü (%34) bağımsız yönetim kurulu üyeleri oluşturdu. Kadın üye oranı ise %17,9%’dan %18,7’ye yükseldi.

Yönetim Kurullarında Kadın Üye Olan/Olmayan BIST Şirketleri 

2024 yılında 562 şirketin 191’inin yönetim kurullarının tamamı erkeklerden oluştu. Bu sayı tüm şirketlerin %34’üne karşılık gelmekte. 2023 yılında yönetim kurularının tamamı erkek olan şirketlerin sayısı 179 iken, tüm şirketlerin %34,6’sına karşılık gelmekteydi.

2024’te yönetim kurullarında en az bir kadın üyesi olan şirketlerin (371 şirket) oranı %65,4’ten %66’ya yükseldi.

BIST Yönetim Kurullarında Kadınlar 

2024 yılında BIST yönetim kurullarına seçilen 702 kadın üyeden 253’ü (%36) icracı olmayan, ancak bağımsız olmayan üye, 311’i (%44) bağımsız yönetim kurulu üyesi ve 138’i (%20) icracı üye oldu.

Yönetim Kurullarındaki Kadın Üye ve Bağımsız Üyeler Arasında Kadın Üye Oranı 

2024 yılında bağımsız yönetim kurulu üyesi kadın sayısı 253’ten 311’e yükseldi. 

Yönetim kurullarındaki toplam üyeler arasında kadın üye oranında artış gözlemlenirken (%18,7), bağımsız yönetim kurulu üyeleri arasında kadın üye oranı da artış gösterdi. Bağımsız yönetim kurulu üyeleri arasındaki kadınların oranı toplamdaki kadın üye oranını geçerek %22,1’den %24,4’e yükseldi. 

Kadınlar ve Cam Tavan 

2024’te 702 kadının 209’u (%29,8) hâkim ortak olan ailelerin üyeleri arasından seçildi. Cam tavanı kırarak yönetim kurullarına seçilen 493 kadın (bağımsız ve profesyonel üyeler) BIST şirketleri yönetim kurulu üyeliklerinin (toplam YK üye sayısı: 3745) %13,2’sini oluşturdu. 

Yönetim Kurulu Komitelerinde Cinsiyet Dağılımı 

2024 yılında BIST şirketleri Denetim Komitelerinde 262’si kadın olmak üzere 1090 üye görevlendirildi. Kurumsal Yönetim Komitelerinde ise 305’i kadın olan 1200 üye görevlendirildi. 

BIST 100 

BIST-100 Endeksi’nde BIST’de işlem gören işlem hacmi en yüksek şirketler yer almaktadır. 2023 yılında BIST 100’de yönetim kurulundaki kadın oranı %17,3 iken 2024 yılında bu oran %19,7’ye yükseldi. Bağımsızlar arasında kadın yönetim kurulu üyesi oranı ise 2023 yılında %25,9 iken 2024’te %28,8’e yükseldi. BIST 100’de yönetim kurullarının tamamı erkeklerden oluşan şirket sayısı 2023’te 22 iken 2024’te 24’e yükseldi.

Halka Arzlar

2024'te yeni halka arz edilen şirketlerin yönetim kurullarında kadın oranı %15,3 ile 2023'e kıyasla (%13,5) artış gösterdi. Ancak her iki yılda da şirketlerin yaklaşık %50'si tamamı erkeklerden oluşan yönetim kurullarıyla yönetildi. (2023 yılında halka arz edilen 45 şirketin 21’i 2024 yılında ise 46 şirketin 21’i)

SONUÇ:

• 2024 yılında BIST Yönetim Kurullarında yer alan kadınların oranında düşük de olsa bir ilerleme kaydedildi. (%17,9%’dan %18,7’ye yükseldi)
• Tüm BIST şirketleri içinde 191 şirket, BIST-100 içinde 24 şirket hala tamamı erkeklerden oluşan kurullar tarafından yönetiliyor.
• Tüm BIST şirketleri içerisinde yönetim kurulu başkanı kadın olan şirket sayısı 45’ten 50’ye yükselirken, yönetim kurulunda yer alan kadın CEO sayısı 23’ten 25’e yükseldi.
• SPK’nın önerdiği minimum kadın üye oranı olan %25’i yakalayan şirket sayısı 154’ten 183’e yükselse de tüm şirketlerin sadece %32,6’sını oluşturdu. 
• En az 3 kadın üyesi olan 95 şirket tüm şirketlerin sadece %16,9’unu oluşturdu. 467 (562-95) şirket henüz karar mekanizmalarında etkin toplumsal cinsiyet çeşitliliğini sağlayabilmiş değil. 

Dönüm noktası değerlere ulaşmak için kadınların seçilmesi gereken yönetim kurulu üyeliği sayısı: 

• BIST-100 şirketlerin tamamında en az 1 kadın üye olması için 24 yeni kadın üye*
• Tüm BIST şirketlerinde en az 1 kadın üye olması için 191 yeni kadın üye* 

* Kadın YK üyesi olmayan şirketlere en az bir kadın üye atanması halinde

[1]WOB 2024 Rapor özetidir.