Ani Don Olayları Tarımsal Üretimi Vurdu: Meyve ve Sebzelerde Ciddi Zarar Gördü. Gıdalar Daha da Palılaşabilir
İbrahim ORTAŞ
Bu yıl, ülkemizde özellikle Çukurova bölgesinde mevsim normallerinin üzerinde seyreden sıcaklıklar ve ardından gelen ani soğuk hava dalgaları, tarımsal üretimi olumsuz yönde etkiledi. Bu nedenle, başta bahçe bitkilerinde olmak üzere bu yıl tarımsal üretimde verim kaybı yaşanacaktır.
Başta İç Anadolu ve Toros Dağları civarında -3°C ve yer yer -7°C'ye kadar düşen sıcaklıklar, tarım bitkilerinin donmasına yol açtı. Son dört gündür devam eden ve etkisi hâlâ hissedilen don olayları, çiçek açan birçok meyve ağacı ve bitkinin ciddi şekilde zarar görmesine neden oldu. Geçmişte yaşanan -1°C veya -2°C derecelik donlar bu kadar etkili olmamıştı. Özellikle 9 ve 10 Nisan tarihlerinde Güneydoğu'da yaşanan ani sıcaklık düşüşleri ve don olayları (-2.0°C ile -3.2°C arasında), tarım bitkileri üzerinde ciddi zararlara yol açtı.
Don, Bitkilerin Donmasına ve Çiçeklerin Dökülmesine Yol Açtı
Bölgedeki çiftçilerden gelen bilgilere göre, özellikle meyve ağaçlarının çiçeklenme döneminde yaşanan bu don nedeniyle ürün kaybı ve kalite düşüşü gibi sorunlar ortaya çıktı. Henüz resmi hasar tespit raporları yayımlanmamış olsa da, ilk değerlendirmeler ciddi kayıpların yaşandığını gösteriyor.
Dört gün boyunca gece sıcaklıklarının ani düşüşüyle yaşanan dona bağlı kurumalar ve çiçek dökülmeleri, bu yıl bazı ürünlerin veriminin oldukça düşeceğine işaret ediyor. Çiftçiler, bahçelerinde büyük tahribatların yaşandığını belirtiyor.
Meyve ağaçları arasında özellikle sert çekirdeklilerden kayısı, erik ve kiraz gibi türler ile üzümsü bitkiler, soğuklardan ciddi şekilde etkilendi. Sebze ürünlerinde ise açık alanda yetiştirilen patates ve seralardaki domates, biber ile marul gibi ürünlerde verim kaybı yaşandığı ifade ediliyor.
Farklı Bölgelerde Halen Hasar Tespit Edilmedi Ancak Zararın Büyük Olduğu Belirtiliyor
Basına yansıyan verilere göre, Karadeniz, İç Anadolu, Akdeniz ve Ege (Manisa üzüm bağları) gibi bölgelerde de önemli hasarlar oluştu. Karadeniz'de fındık, Ege'de üzüm bağları ve Malatya gibi kayısı üretim merkezlerinde ciddi üretim sorunları yaşanacağı öngörülüyor. Anamur Ziraat Odası Başkanı Ahmet Şeref Gümüş'ün basına yansıyan açıklamalarına göre, "meyve ve çiçeklerin yaklaşık yüzde 40'ı soğuk hava nedeniyle yandı." Gümüş, "Bölgede etkili olan soğuk hava ve don olayının, seralarda ve açık alandaki tarım ürünlerine zarar verdiğini" belirtti.
Sigorta Yaptırmak Güvence İçin Önemli
Genellikle çiftçilerimizin tarım sigortası yaptırmaması nedeniyle, umarız ciddi bir ekonomik sorun yaşanmaz. Bu bağlamda, meteorolojik uyarıların ve uzman görüşlerinin dikkate alınarak bu tür hava koşullarına karşı önlemlerin artırılması büyük önem taşımaktadır.
Ayrıca, teknoloji çağında bulundukları bölgelerin don riskinin bilinebilir olduğu düşünüldüğünde, çiftçilerin bilimsel bilgilerden yararlanmaları faydalı olacaktır. Tabii ki, tecrübeli ve yerleşik çiftçiler bulundukları bölgenin don riskini tahmin edebilir. Ancak iklimdeki ani değişimler, çoğu zaman hazırlıksız yakalanmaya neden olabiliyor.
Bu Yıl Meyve ve Sebzelerde Kıtlık Yaşanabilir
Yaşanan don olayları nedeniyle bu yıl, başta sert çekirdekli meyveler ve patates ile sera ürünleri gibi sebzelerde ciddi sıkıntılar yaşanabilir. Mevcut yüksek enflasyon nedeniyle zaten pahalı olan fiyatlar daha da yükselebilir. Konunun bütünlüklü bir şekilde analiz edilerek erken önlemler alınması gerekiyor. Aksi takdirde, gıdaya erişim sorunu yaşayan yoksul kesim ve sabit gelirle geçinenler, meyve ve sebzeleri daha pahalıya almak zorunda kalabilir.
--
