- BIST 100 14.144,23 -%0,40
- DOLAR 42,72 %0,06
- EURO 50,23 %0,07
- GRAM ALTIN 5.955,92 %0,80
- Ç. ALTIN 9.603,36 %0,88
Yapılan çalışmaların da gösterdiği üzere son yıllarda kız çocukları arasında erken ergenliğin daha sık görüldüğünü söyleyen Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Çocuk Endokrinoloji Uzmanı Doç. Dr. Elif Sağsak, maruz kaldığımız endokrin bozucuların son yıllarda giderek artmasının bu durumun nedenlerinden biri olduğunu söyledi. Doç. Dr. Sağsak, endokrin bozucuların nerelerde bulunduğu ve maruziyeti azaltmak için neler yapılması gerektiği konusunda önemli uyarılarda bulundu.
Endokrin sisteminin işlevini bozarak sağlığımızı olumsuz etkileyen maddeler endokrin bozucu olarak tanımlanıyor. Hormonları taklit ederek veya hormonların işleyişini engelleyerek etki gösteren endokrin bozucuların aynı zamanda vücudumuzda yağ dokusunda uzun süre depolanabildiği bilgisini veren Yeditepe Üniversitesi Hastaneleri Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Çocuk Endokrinoloji Uzmanı Doç. Dr. Elif Sağsak, gebelikte anneden de bebeğe geçerek bebeği de olumsuz etkileyebileceğini söyledi.
Bu maddelerin özellikle çocuklarımızın sağlığı açısından son derece önemli olduğunun altını çizen Doç. Dr. Sağsak, son yıllarda giderek artan oranlarda maruz kalınan endokrin bozucuların çocuklarda erken ergenliğin nedenlerinden biri olarak gösterildiğini söyledi.
ENDOKRİN BOZUCULAR ERGENLİK SÜRECİNİ NASIL ETKİLİYOR?
Doç. Dr. Elif Sağsak’ın verdiği bilgiye göre, endokrin bozucular doğal ve sentetik olarak 2 gruba ayrılıyor. Doğal endokrin bozucuların başında doğada bulunan, doğal hormon yapısındaki gıdalar olan fitoöstrojenler geliyor. Sentetik grup için de endüstriyel temizlik malzemeleri, fitalatlar ve tarım ilaçları (pestisitler) yer alıyor. Endokrin bozucuların ergenlik sürecini nasıl etkilediği konusunda Doç. Dr. Sağsak şu bilgileri verdi: “Endokrin bozucular vücudumuzda beyin veya üreme organlarındaki hormon reseptörlerini etkileyerek ergenliğin daha erken başlamasına veya kızlarda ergenliği taklit eden izole meme büyümesine neden olabiliyor. Daha nadir olarak gecikmiş ergenliğe de neden olabiliyor. Yapılan çalışmalarda günde iki kez kırmızı et yiyen, yoğun trafiğin olduğu anayol kenarında yaşayan, tütün dumanına maruz kalan kızlarda ergenlik yaşının daha düşük olduğu gösterilmiş. Başka bir çalışmada daha erken adet gören kızların idrarında daha ileri yaşta adet gören kızlara göre endokrin bozucular daha fazla tespit edilmiş. Aynı zamanda östrojenik etkileri olan endokrin bozucular erkekler çocuklarda da jinekomastiye yani meme büyümesine de yol açabiliyor.”
BU ÜRÜNLERİN FAZLA KULLANIMI MARUZİYETİ ARTIRIYOR
Uzun süre fitoöstrojenler içeren ürünlerin tüketimi ile vücutta östrojen benzeri bir etki görüldüğünü söyleyen Doç. Dr. Sağsak, “Fitoöstrojenler doğada bazı besinlerin içinde bulunur. Bunların başında soya ürünleri, keten tohumu, adaçayı, meyan kökü, ısırgan otu gelir. Fitoöstrojenler aynı zamanda çilek, kızılcık, ahududu gibi meyvelerde de bulunur. Bu meyvelerin yıl boyu, mevsimi dışında, günde 1 porsiyondan fazla tüketimi sonucunda da vücutta östrojen benzeri etki görülebilir. Bunun yanında çoğu bitki çayları ve besin takviyeleri içinde de bu maddeler yaygın olarak bulunmaktadır. Bitki çaylarının da çocukların beslenmelerinde yeri olmadığını hatırlatan Doç. Dr. Sağsak, sözlerine şöyle devam etti: “Tek tük, tadımlık tüketilen bitki çayları değil ama özellikle aylarca düzenli içilen, adaçayı, ısırgan otu içeren bitki çayları yine östrojenik etkiler göstererek çocuklarımızda erken ergenliğe neden olabilir.”
Fitoöstrojenler dışında da endokrin bozuculara maruz kaldığımızı hatırlatan Doç. Dr. Elif Sağsak, sentetik grupta yer alan bu maddeler ve onlara nasıl maruz kaldığımız konusunda şu bilgileri verdi: “Bu maddeler arasında en sık fitalatlar, bisfenol (BPA) ve pestisitler ile karşılaşıyoruz. Fitalatlar, plastik malzemeleri daha yumuşak, elastik, hafif ve dayanıklı yapabilmek için kullanılır. Kozmetik ürünlerde, bebeklerin kullandığı biberon emziklerin yapımında kullanılabilir. Bisfenol A (BPA) yine plastik kaplama malzemesi olarak kullanılıyor. Bebek formülaları ve içeceklerin şişelerinde yer aldığı gibi gıda paketlerinde kullanılabiliyor. Pestisitler ise tarım ilaçları içinde bulunabiliyor. Bu şekilde sebze meyvelere veya hayvanların etlerine ve sütlerine, yumurtalarına karışabiliyor.”
ENDOKRİN BOZUCULARA MARUZİYETİMİZ AZALTMAK MÜMKÜN!
Günümüz şartları altında endokrin bozuculara maruziyeti sıfıra indirilemese de azaltmanın mümkün olduğunu söyleyen Doç. Dr. Sağsak, bu konuda yapılabilecekleri şöyle sıraladı:
Etiket okumak alışkanlık haline getirilme: “Bir ürün alırken içinde BPA içermediğine dikkat etmemiz gerekir. Bu nedenle etiket okumayı alışkanlık haline getirmeliyiz. Çocukların plastik ürünlerle, oyuncaklarla maruziyeti olabildiğince kısıtlanmalı. Bebeklerin kullandığı emzik ve biberonların da BPA içermediğine dikkat edilmeli.
Gıdalar plastik kaplarda saklanmamalı: Anne sütü ve mamalar, çocuklara sunduğumuz gıdalar plastik kaplarda saklanmamalı, plastik kaplarda saklanan yiyecekler özellikle mikrodalgada ısıtılmamalı, yerine seramik kaplar kullanılmalı. Plastik kap kullanıyorsak sıcak yemekle temas etmemeli ve bulaşık makinasında yıkanmamalı.
Çocuklara çelik matara tercih edilmeli: Özellikle okul mataraları için plastik ürünler kullanmamalıyız. Mümkün oldukça çelik mataralar tercih edilmeli. Kullandığımız pet şişeler çok soğuk ve sıcak ortamlarda kimyasal madde salgıladıkları için güneş ışığında bırakılmamalı veya dondurucuya konmamalı.
Plastik ambalajlı ürün alacaksak da bu ürünlerin alt kısmında yazılan simgelere dikkat edelim. 1,2,4,5 sayıları varsa sağlık için risk taşımıyor ancak 3-6ve 7 numaraların olması sağlık açısından riskli oluşturduğu anlamına geldiği hatırlanmalı.
Organik ürünler tercih edilmeli: Tavuk ve yumurtaların organik olmasına dikkat edilmeli. Yumurtaların üzerindeki barkod numarası “0 organik yumurta”, “1 gezen tavuk yumurtası” olduğunu ifade eder. Bu nedenle satın aldığımız ürünlerde bu rakamların olduğundan emin olunmalı.
Sebze ve meyveler mevsimine tüketilmeli: Sağlıklı beslenme açısından da çok önemli olan bu konuya endokrin bozuculardan korunmak için de dikkat edilmeli. Mevsimindeki sebze ve meyveler karbonatlı suda beklettikten sonra akan suda yıkanmalı ve soyulabilecek meyve sebzelerin kabukları soyularak tüketilmeli.
DOKTOR TAVSİYESİ OLMADAN ÇOCUKLARA BESİN TAKVİYESİ KULLANILMAMALI!
Özellikle doğal gıdaların içinde bulunabilen fitoöstrojenlerden nasıl uzak kalınabileceği konusunda da bazı önerilerde bulunan Yeditepe Üniversitesi Hastaneleri Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Çocuk Endokrinoloji Uzmanı, “Öncelikle doktor tavsiyesi olmadan besin takviyeleri kullanmamalıyız. Çünkü bu takviyelerin içinde bulunan bitkilerin östrojenik etkileri olabilir. Bu da çocuklarımızda erken ergenlik bulgularının ortaya çıkmasına neden olabilir. Boy uzatma, kilo aldırma vaadiyle önerilen çeşitli bitkisel karışımlardan da uzak durulması gerekiyor.” diye konuştu.
AFAD'ın kuruluşunun 16. yılı, Muğla'nın Menteşe ilçesinde düzenlenen etkinliklerle kutlandı. Stantlarda vatandaşlara afet hazırlığı ve müdahale yöntemleri anlatıldı.
Mersin İl Jandarma Komutanlığı koordinesinde, ulusal ve yerel paydaşların katılımıyla radyasyon acil durum tatbikatı başarıyla tamamlandı.
Masa tenisi ve güreş branşlarında ulusal ve uluslararası başarılar elde eden Karatay Belediyespor sporcuları, başarılarını Belediye Başkanı Hasan Kılca ile paylaştı.
Eyyübiye Belediyesi Zabıta ekipleri, Kadıkendi Mahallesi'nde bir işletmenin deposunda son kullanma tarihi geçmiş ve bozulmuş 8 bin şişe kola tespit etti. Ürünler imha edilirken, işletme hakkında yasal işlem başlatıldı.
Duraklı Mahallesi'ndeki imar düzenlemesiyle 403 hak sahibi tapusuna kavuştu, 312 yeni parsel oluşturuldu ve 19 parsel kamu hizmetlerine ayrıldı.
Yeşilyurt Belediyesi, ilçenin yoğun mahallelerinden Tecde, Karakavak ve Şeyhbayram'da yol, kaldırım ve yaya geçişlerini modernize eden çalışmaları sürdürüyor. Çalışmalarla trafik güvenliği ve ulaşım konforunun artırılması hedeflen
Vadişehir Mahallesi'nde inşası tamamlanan Nurten-Lütfü Yüksel Alzheimer Merkezi, 88 kişilik kapasitesiyle kısa süre içinde hizmete girecek. Hayırsever iş insanı Lütfü Yüksel'in katkılarıyla hayata geçirilen proje, bölgede bütüncül
Toplum Çalışmaları Enstitüsü’nde görev değişikliği: Başkanlığa Dr. Yavuz Selim Günay seçildi
Malatya Valiliği öncülüğündeki Önem Projesi kapsamında, Yeşilyurt Belediyesi'nin Melekbaba Gençlik Merkezi'nde düzenlediği etkinlikler, spor, akıl oyunları ve müzik dinletileriyle gençlerden yoğun ilgi gördü.
Yeşil Vadi 4. Etap projesiyle, 8 dönümlük alana basketbol, voleybol, padel sahaları, yürüyüş yolları ve çocuk oyun alanları inşa ediliyor. Tesisin yakın zamanda hizmete açılması planlanıyor.
Büyükşehir Belediye Başkanı Memduh Büyükkılıç, 2016'daki hain saldırının milletin hafızasından silinmeyeceğini belirterek, şehitleri andı ve terörle mücadelede kararlılık vurgusu yaptı.
Haliliye Belediyesi'nin düzenlediği kış spor okulları futbol kursu, 7-14 yaş arası çocukların katılımıyla devam ediyor. Kurs, teorik ve uygulamalı eğitimlerle minik sporcuları buluşturuyor.
Şahinbey Spor Salonu'nda düzenlenen şampiyonaya 60'ı aşkın ilden 907 sporcu katılıyor. Organizasyon, 8-12 Aralık tarihleri arasında gerçekleştirilecek.
Yeşilyurt Belediyesi'nin '2025 Aile Yılı' kapsamında başlattığı projede, aile içi iletişim ve çocuk gelişimi konularında eğitimler veriliyor. Belediye Başkanı İlhan Geçit, aileyi 'en güvenli liman' olarak nitelendirdi.
Nilüfer Belediyesi, 19-31 Aralık tarihleri arasında düzenleyeceği festivalle yeni yıl coşkusunu kente taşıyacak. Festival, konserler, gösteriler, alışveriş stantları ve 31 Aralık'ta Ufuk Beydemir konseriyle sona erecek.
İstanbul Film Festivali'nden dört ödülle dönen 'Bildiğin Gibi Değil' filminin ekibi, Küçükçekmece Belediyesi'nin düzenlediği söyleşide izleyicilerin sorularını yanıtladı.
Muratpaşa Belediyesi, Tutum, Yatırım ve Türk Malları Haftası kapsamında yöresel ürünler etkinliği düzenledi. Etkinlikte yerli üretimin ekonomik ve stratejik önemi vurgulandı.
Türkiye Güreş Federasyonu, Gençlik ve Spor İl Müdürlüğü ve Şahinbey Belediyesi iş birliğiyle düzenlenen şampiyona, 907 sporcunun katılımıyla sona erdi.
