Siyanür maruziyetinde neler
yapılmalı, neler yapılmamalı?
Solunum Derneği TÜSAD, Erzincan'ın İliç ilçesinde altın madeninde meydana gelen ve halen mahsur kalan 9 madencinin kurtarılmaya çalışıldığı toprak kayması ile gündeme gelen siyanür tehlikesine için bilgilendirme yaptı. Siyanür sızıntılarının çevre ve insan sağlığı için büyük tehdit oluşturduğu uyarısında bulunan TÜSAD Mesleki Akciğer Hastalıkları Çalışma Grubu, kimyasal madde karışan toprak kütlesinin Fırat Nehri’ne ulaşmasının önlenmesi gerektiğini vurguladı ve siyanüre maruz kalanlar açısından acil önlemler hakkında bilgi verdi.
Erzincan'ın İliç ilçesinde altın madeninde meydana gelen toprak kayması sonucunda halen göçük altında kalan 9 işçinin kurtarılma çalışmaları devam ederken, bölge halkını tehdit eden sağlık ve çevresel faktörler de gündeme geldi. Bölgeden ilk gelen bilgilere göre yaklaşık 200 metre yüksekliğe sahip bir yamaç boyunca 10 milyon metreküp toprağın 800 metre kadar hareket ederek çökmesi, dikkatleri siyanür tehlikesine topladı. Türkiye Solunum Araştırmaları Derneği (TÜSAD) Mesleki Akciğer Hastalıkları Çalışma Grubu, konuyla ilgili bir uyarı notu yayınlayarak, başta siyanür olmak üzere birçok kimyasal madde içeren kütlenin Fırat Nehri’ne ulaşmasının önlenmesi için gerekli yalıtım çalışmalarının bir an evvel başlatılması gerektiğini belirterek, tehlikeli bir madde olan siyanür maruziyeti durumunda da alınması gereken acil önlemleri sıraladı.
TÜSAD Mesleki Akciğer Hastalıkları Çalışma Grubu’nun açıklaması hakkında bilgi veren Dr. Melike Yüksel Yavuz, kayıp madencilere bir an evvel ulaşılmasını ümit ettiklerini belirterek, konuyla ilgili şu bilgileri verdi:
HAVADA ACIBADEM KOKUSU HİSSEDİLEBİLİR
Siyanür sızıntıları çevre ve insan sağlığı açısından büyük tehdit oluşturur. Bu sızıntılar büyük ölçekte balık ölümlerine, içme suyu kaynaklarının kirlenmesine ve tarım arazilerinin zarar görmesine neden olur. Siyanüre maruziyet içme suları, gıdalar ve cilt yoluyla gerçekleşir. İnhalasyon (solunum) yoluyla maruziyet ise özellikle kapalı alanlarda kimyasal boğucu gazın etki etmesi şeklinde olur. Nüfusun yaklaşık yüzde 60'ı tarafından fark edilebilen acıbadem kokusu hissedebilir.
OLASI ŞU BELİRTİLERE DİKKAT EDİLMELİ
İnhalasyondan bir dakika sonra ve yutulmasından birkaç dakika içinde belirtiler ortaya çıkar. Erken bulgular nörolojik bulgular baş ağrısı, baş dönmesi, konfüzyon ve midriyazistir. Bunlar doku hipoksisinden kaynaklanır ve bilinç değişikliğine doğru ilerledikçe nöbetler ve koma gelişebilir. Erken solunum ve kardiyovasküler bulgular arasında taşipne ve taşikardi yer alır, ilerleyen durumlarda apne, hipotansiyon ve kardiyak aritmi oluşabilir. Siyanür zehirlenmesinde hipotansiyon ve bradikardi yaygındır. Doku hipoksisine rağmen hastanın derisinin normal veya hafif kül rengi bir görünüm alabilir, siyanür zehirlenmesi olan hastalar siyanotik olmayacak ancak kan dolaşımındaki fazla oksijen nedeniyle kiraz kırmızısı bir renge sahip olurlar.
SİYANÜR YUTMUŞ BİRİNİ KUSTURMAYIN
Siyanür zehirlenmesi tedavisi hastane ortamında veya eğitimli acil durum personeli tarafından spesifik panzehirlerle ve destekleyici tıbbi bakımla yapılması gerekir. Acil durumda mağdurların mümkün olan en kısa sürede tıbbi tedaviye başvurmaları çok önemli. Siyanürü yutmuş biri görüldüğü takdirde onu kesinlikle kusturmaya çalışmayın ve müdahaleyi uzmanlara bırakın.
MARUZİYET HALİNDE NE YAPILABİLİR?
Dr. Melike Yüksel Yavuz, siyanüre maruz kalınması halinde alınması gereken önlemler konusunda şu bilgileri verdi:
Siyanürün salındığı bölgeden uzaklaşın ve temiz hava soluyun. Acil sağlık yardımını çağırın.
Siyanür salınımı açık havadaysa içeriye gidin ve bir yere sığının. Kirliliğin içeriye girmediğinden emin olmak için pencerelerin kapalı olduğundan ve havalandırma sistemlerinin kapatıldığından emin olun. Eğer içeriye giremiyorsanız siyanürün salındığı alanı terk edin.
Siyanür salınımı iç mekândaysa binadan çıkın.
Siyanürü hemen vücudunuzdan uzaklaştırın. Giysilerin, mücevher ve aksesuarların tüm katlarını çıkarmak, sıvıyı kurutmak ve duş almak, siyanürün vücudunuzdan atılmasının en iyi yöntemidir.
Giysileri başınızın üzerine çekmekten kaçının. Giysilerinizi başınızın üzerine çekmeniz gerekiyorsa, gözlerinizi ve ağzınızı kapatın ve siyanürün gözlerinize, burnunuza veya ağzınıza kaçmaması için nefesinizi tutun. Eşyaları belirlenmiş bir alana, tercihen plastik bir torbaya yerleştirin.
Kontakt lens kullanıyorsanız çıkarın ve giysinizin yanına koyun ve tekrar takmayın.
Katı siyanürle kirlenmişse bu adımı atlayın ve vücudunuzu bir sonraki maddede anlatıldığı gibi yıkayın. Aksi takdirde, başınız ve saçınızdan başlayarak yüzünüz, elleriniz, vücudunuz, kollarınız, bacaklarınız ve ayaklarınızdan başlayarak vücudunuzun sıvı hissettiğiniz her yerini temizlemek için ayrı, kuru, temiz bezler veya kâğıt havlular kullanın.
Cildinizi 10 saniye boyunca kurulayın, ardından cildinizde veya saçınızda sıvı görebileceğiniz veya hissedebileceğiniz yerleri 10 saniye boyunca ovalayın. Kullanılmış eşyaları yere bırakarak, temiz, kuru bezler veya kâğıt havlularla kurulamaya ve ovalamaya devam edin. Üzerinizde sıvı hissetmeye devam ederseniz işlemi birkaç kez tekrarlayın. Vücudunuzun her bölgesi için ve işlemi her tekrarladığınızda ayrı bir temiz bez veya kâğıt havlu kullanın.
Önce saçınızı, yüzünüzü ve ellerinizi, ardından vücudunuzun geri kalanını yıkayın. Koltuk altları ve kasıklar dâhil olmak üzere başınızdan ayaklarınıza kadar ılık su ve yumuşak sabun (varsa) ile yaklaşık 90 saniye boyunca yıkayın. Bir dakika boyunca sabunlu su kullanın ve ardından 30 saniye boyunca sade suyla durulayın. Suyun gözlerinize, burnunuza veya ağzınıza kaçmasına izin vermemeye çalışın. Fırçalamadan kaçının.
Gözleriniz yanıyorsa veya normal göremiyorsanız gözlerinizi 10-15 dakika ılık suyla yıkayın. Göz damlası kullanmayın.
Yüzünüzü kurulayın, ardından başınızı geriye doğru eğin ve saçınızı kurulayın ve ardından vücudunuzu kurulayın. Suyu emecek herhangi bir şey kullanın. Kullanılmış eşyaları yere bırakın. Hipotermiyi önlemek için mevcut temiz kıyafetleri giyin. Bu özellikle hava soğuksa önemlidir.
Acil müdahale hizmetleri mevcutsa, kullanılmış eşyaları yere bırakın ve yerlerini acil durum personeline bildirin. Kullanılmış eşyalardan mümkün olduğunca uzaklaşın. Sıvının sızmasına izin vermeyecek su geçirmez veya ağır eldivenler giyin. Giysileriniz de dâhil olmak üzere yerdeki tüm kullanılmış eşyaları toplayın ve plastik bir torbaya koyun. Eldivenleri çıkarın ve plastik torbaya koyun. Plastik torbayı kapatın ve ikinci bir plastik torbaya koyun. İkinci torbayı da kapatın.
Torbaları normal çöp kutusuna atmayın. Torbaları başkalarının rahatsız edemeyeceği ve siyanürle temas edemeyeceği bir yere yerleştirin. Alınacak çantaların yerini yerel yetkililere bildirin
Bakan Göktaş, bütçe sunumunda doğum izninin 24 haftaya, babalık izninin 10 güne çıkarılmasını öngören kanun teklifi, aile destekleri ve sosyal hizmetlerdeki yeni uygulamalar hakkında bilgi verdi.
Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Mahinur Özdemir Göktaş, çocukların aile yanında desteklenmesi ve eğitim giderlerinin karşılanması için yapılan Sosyal ve Ekonomik Destek (SED) ödemesinin aralık ayı tutarının 1 milyar 473 milyon lir
Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, tam bağımlı bireylere yönelik aylık 11 bin 702 lira tutarındaki Evde Bakım Yardımı'nı hesaplara aktarmaya başladı. Bu ayki toplam ödeme 6 milyar lirayı buluyor.
Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Mahinur Özdemir Göktaş, çocukları dijital risklerden korumak için hazırlanan eylem planı ile 'Çocuklar Güvende' internet sitesi ve mobil uygulamasını tanıttı.
Bozüyük Belediyesi Türk Halk Müziği Korosu, 20 Aralık 2025 Cumartesi akşamı Metristepe Kültür Merkezi'nde ücretsiz bir konser verecek.
Antalya'da düzenlenen U17 Serbest Güreş İl Seçmeleri'nde Manavgat Belediyesi Güreş Kulübü sporcuları iki şampiyonluk ve bir üçüncülük elde etti.
ARDVENTURE Erkekler Süper Ligi'nin 18. haftasında Rize Belediyespor'u 39-22 yenen Nilüfer Belediyespor, ligdeki ikinci sırasını korudu.
Yomra Belediye Başkanı Mustafa Bıyık, Makina Mühendisleri Odası Trabzon Şubesi tarafından düzenlenen plaket töreninde meslek büyüklerini tebrik etti ve organizasyonda emeği geçenlere teşekkürlerini iletti.
Odunpazarı Belediyesi ve Sosyaleski iş birliğinde düzenlenen 'Winter Fest - Hot Chocolate', gençleri müzik, performans ve oyunlarla buluşturdu. Belediye Başkanı Kazım Kurt da etkinlikte gençlerle bir araya geldi.
Bağcılar Belediyesi Vefahane Yaşam Merkezi'ndeki aşçılık kursuna katılan Nurgül Şengür, çocukluk hayali olan İtalyan yemeklerini yapmayı öğrendi.
Eyyübiye Belediyesi, Akçamescit Mahallesi'nde fabrikalara ulaşım sağlayan 7.200 metrekarelik yolun asfaltlama çalışmalarını tamamladı.
Tarsus Belediyesi tarafından üretilen istiridye mantarları, Mersin Üniversitesi Gastronomi Bölümü öğrencilerinin katıldığı uygulamalı bir etkinlikte tanıtıldı. Öğrenciler, mantarları çeşitli tekniklerle pişirerek yemekler hazırlad
KAYMEK bünyesinde düzenlenen ücretsiz Türkçe kursları, farklı ülkelerden gelen öğrencilere dil eğitiminin yanı sıra Türk ve Kayseri kültürünü tanıtıyor.
İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya, 81 ilde düzenlenen operasyonlarda 55 göçmen kaçakçısı ile 972 düzensiz göçmenin yakalandığını açıkladı.
Van Kent Müzik Platformu'nun düzenlediği 1. Van Kent Müzik Festivali, Berivan Kültür Merkezi'nde düzenlenen final gecesiyle sona erdi. Eğitim Sen Müzik Grubu ve Kuçeband'ın sahne aldığı geceye yerel yöneticiler ve çok sayıda müzik
Haliliye Belediyesi'nin ücretsiz üniversite hazırlık kurslarına katılan öğrencilere, TYT ve AYT'ye yönelik 5 bin 830 adet kaynak kitap dağıtıldı. Başkan Canpolat, geçmiş yıllarda tıp ve hukuk gibi bölümlere yerleşen öğrenci sayısı
Kahramanmaraş Büyükşehir Belediyesi ve paydaş kurumlar, Hz. Mevlâna Celaleddin-i Rumi'nin vuslatının 752. yıl dönümü dolayısıyla 16 Aralık Salı günü anma programı düzenleyecek. Programda tasavvuf musikisi dinletisi ve sema töreni
Kocasinan Belediyesi'nin kadın girişimcileri destekleme projesi kapsamında şehir merkezinde kurulan bahçede, 180'den fazla çeşit fideden 12 tonu aşkın ürün elde edildi. Yediveren Kadın Girişimci Kooperatifi'nin son hasadını yaptığ
Nilüfer’de dijitalleşme, katılım ve demokrasiyle buluştu
Yeşilyurt Belediye Başkanı Prof. Dr. İlhan Geçit, 'Bir Değer, Bir Ömür' ve 'Yaşayan Miras' projeleri kapsamında Sanat Sokağı'ndaki ustaları ve Celal Yalvaç Araştırmaları Merkezi'ni ziyaret ederek kültürel mirasın korunmasının önem