Ticaret Bakanı Ömer Bolat, Mersin Ekonomi Zirvesi'nde Konuştu

Ticaret Bakanı Ömer Bolat, "Mersinli esnafa bu sabahtan başlamak üzere 100 milyon lira daha, yüzde 50 faiz indirimli finansman desteği sağladık." dedi.

Bakan Bolat, Mersin Üniversitesi Akdeniz Kültür Merkezi'nde düzenlenen Mersin Ekonomi Zirvesi Sonuç Bildirgesi Toplantısı'nda, Mersin'in bir marka şehir, birlikte gelişmenin ve güçlenmenin de merkezi olduğunu söyledi.

Kentin geçen yıl yüzde 4,6 artışla 10 milyar 1 milyon dolarlık ihracat hacmine sahip olduğunu memnuniyetle gördüklerini belirten Ticaret Bakanı Bolat, bunun yaklaşık yarısının tarım ve işlenmiş gıda ürünlerinden kaynaklandığını ifade etti.

Bakan Bolat, Mersin'in Doğu Akdeniz'in ticaret ve taşımacılık merkezi olduğunu anlatarak, şöyle konuştu:

"Aslında bu Doğu Akdeniz'i şöyle düşünmek lazım; Afrika 45 dakika uçakla, Mersin'den İskenderiye 45 dakika, yine bütün Orta Doğu çok yakın. Yakında Mersin-Lazkiye feribot seferleri başlıyor, Mersin-Tartus feribot seferlerini başlattık ve Mersin aynı zamanda İpek Yolu'nun geçtiği yer, bütün Güneydoğu Anadolu, Irak ve diğer bölge ülkelerinin Akdeniz'e kavuştuğu yer anlamında çok önemli. Limanıyla, Serbest Bölgesi ve girişimcilik kabiliyetiyle bu alanda üstünlük sağlıyor. İnşallah Mersin'i orta vadede bir Dubai konumunda göreceğiz, bu konuda bütün yatırımlarımız yapılıyor. Irak Kalkınma Yolu bittiğinde, Basra'ya gelen Asya'nın ürünleri, Avrupa'ya geçerken, Irak'tan sonra Güneydoğu yollarımızı izleyip Mersin'den dünyaya, Avrupa'ya açılacak."

- İsrail'le ticaret iddiaları

Mersin'in bir liman şehri olduğu hatırlatan Bakan Bolat, "Türkiye'ye toplam 21 bin Türk gemisi ve yaklaşık 39 bin de yurt dışı bandıralı gemi ithalat ve ihracat amaçlı yük taşıyor, bu yaklaşık 60 bin gemi geliyor demektir, bu aynı zamanda 60 bin gemi çıkıyor demektir. Bizim dış ticaretimiz geçen sene 610 milyar dolardı mal bazında ve 167 milyar dolar da hizmetler ticaretimiz vardı, toplam 775 milyar dolarlık bir dış ticareti yönettik ve bu dış ticaretin, malların yüzde 80'i deniz yoluyla taşındı. Burada da Mersin Limanı Türkiye'de 2'nci sırada ve 8 milyon konteyner getirdi, götürdü." dedi.

Ticaret Bakanı Bolat, bunu vurgulamasındaki sebebinin, son aylarda zaman zaman Mersin Limanı ile ilgili "İsrail'e giden yük uğruyor, uğramıyor" veya "Şu taşınacak, bu taşınacak" gibi haberlerin dolaştırılması olduğunu anlatarak, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Şu gerçeği görmemiz lazım; biz 'ateşkes görüşmeleri sonuçlanacak' beklentisi ve çabalarıyla 6 ay kadar bekledik, bütün dünyadan daha fazla uğraştık, önce kısmi ihracat ambargosu uyguladık 9 Nisan 2024'te başlayarak, 3 hafta sonra 2 Mayıs 2024'ten itibaren de ihracat ve ithalatta tam sınırlamaya geçtik. Hiçbir gümrük işlemi yapılmıyor, Serbest Bölge ticareti de yapılmıyor, net. Zaten olsa bu hemen rakamlara yansır, ortaya çıkar. Dijital dünyada hiçbir şeyi gizlemek mümkün değil. Gazzelilere yapılan soykırım karşısında, o kardeşlerimiz için ne yapsak yetmez ama biz dünyada bunu en çok yapan ülkeyiz, devletiz, hükümetiz."

Ticaret Bakanı Bolat, uluslararası ticaretin büyük bölümünün gemilerle yapıldığını anımsatarak, şu ifadeleri kullandı:

"Bir gemi, Uzak Doğu'dan çıktığı zaman Asya'dan, Çin'den, Japonya'dan, diğer ülkelerden ki dünya ticaretinin çoğu oraya kaydı, 8-10 limana uğrar, oralara boşaltma yapar, oralardan boş veya dolu konteyner alır. Hani şehir hatları vapurları gibi, iskelelere uğraya uğraya gelir, yolcu alır, indirir, onlar da yük alır, indirir. Dolayısıyla limanların bu lojistik şirketleri ya da konteynerlerle alakalı süreci çok iyi yönetmesi lazım. Bu açıdan biz 610 milyar dolarlık ihracatımız ve ithalatımız noktasında ki, milli gelirimizin yüzde 40'ını oluşturuyor, biz dikkatliyiz ama uluslararası ticaretimizi de İsrail haricinde sürdürmek zorundayız, halkımıza iş, aş, gelir artışı, satın alma gücü, refah sağlayabilmek için. O nedenle vatandaşlarımız müsterih olsun, İsrail konusunda en az vatandaşlarımız kadar bizler de hassasiyet sahibiyiz, hayatımız bu mücadelelerle geçti ama Uzak Doğu ticaretinin ilk geldiği nokta Mersin. O nedenle bu limanlar arası gemi trafikleri, konteyner trafiklerinde biz dikkatliyiz ama şunu da bilmemiz lazım ki o gemiler bize uğradıktan sonra İsrail'e de gidebilir, bunu engelleyemeyiz. Başka ülkenin şirketine veya şirketlerine öyle bir noktada davranıldığı zaman biz ticaret yapamaz hale geliriz. Dış ticaret, o zaman büyük darbe yiyebilir, o nedenle bu konudaki eleştiriler, protestolar ya da önerilere açığız ancak şunun da bilinmesini istiyoruz; Türkiye'nin de 610 milyar dolar, milli gelirimizin yüzde 40'ını da korumak zorundayız. Bizden İsrail'e bir zerre ticaretin de yapılmasına, İsrail bizim şartlarımıza karşılayana kadar müsaade etmeyeceğiz. Neydi o şartlar? Derhal kalıcı ateşkes, Gazze ve Batı Şeria'ya yardımların, yeniden imarın derhal başlaması şartlarını istiyoruz. Bu noktaya gelindikten sonra zaten uluslararası diplomasiye bakılacak. Bunu da söylemek istedim çünkü Mersin bu konudan çok etkilenen bir bölge."

Bakan Bolat, kentle ilgili de bilgiler vererek, Mersin'de yapımı devam eden projelerin tamamlanacağını vurguladı.

- Akkuyu Nükleer Güç Santrali

Ticaret Bakanı Bolat, Akkuyu Nükleer Güç Santrali'nin ülkenin iftihar kaynağı olduğuna dikkati çekerek, şunları ifade etti:

"İnşallah birinci reaktörün yapımının yüzde 90'ı tamamlandı. Aslında geçen sene Cumhuriyet Bayramı'nda hizmete girecekti fakat Alman şirketinin bu Rusya-Ukrayna Savaşı'ndaki yaptırımlar nedeniyle önemli bir ürünü vermemesi nedeniyle alternatif bir ülkeye sipariş verilmek zorunda kalındı. Onun gelmesiyle inşallah bu yıl birinci ünite hizmete alınmış olacak, 4 ünite bittiğinde Türkiye'nin enerji ihtiyacının yüzde 10'unu karşılayacak."

Mersinli esnaf ve sanatkarlar için bu yılın ilk 5 ayında 1 milyar 800 milyon liralık yüzde 50 faiz sübvansiyonlu, yüzde 25 maliyetli kredi desteği sağladıklarını hatırlatan Bakan Bolat, şunları kaydetti:

"Milletvekillerim buraya gelirken telefon açtılar ve dediler ki 'Esnafın gerçekten şu anda bir beklentisi var'. Biz de Halk Bankası ile Türkiye Esnaf ve Sanatkarlar Kredi ve Kefalet Kooperatifleri Birlikleri Merkez Birliği (TESKOMB) ile konuştuk, Mersinli esnafa bu sabahtan başlamak üzere 100 milyon lira daha, yüzde 50 faiz indirimli finansman desteği sağladık. Hayırlı uğurlu olsun."

Ticaret Bakanı Ömer Bolat, enflasyona ilişkin, "Çok önemli bir afet veya dıştan gelecek büyük bir etki olmazsa yıl sonunda 20'li rakamları konuşuyor olacağız." dedi.

Ticaret Bakanı Bolat, Mersin Üniversitesi Akdeniz Kültür Merkezi'nde düzenlenen Mersin Ekonomi Zirvesi Sonuç Bildirgesi Toplantısı'nda, esnafa sağladıkları desteklerle ilgili bilgi verdi, esnafı güçlendirmeye ve geliştirmeye gayret ettiklerini söyledi.

Türkiye'nin büyümesine ilişkin bilgi veren Bakan Bolat, "2002'de 238 milyar dolardan aldığımız milli gelirimizi 2025'in ilk çeyrek sonunda 1 trilyon 371 milyar dolara çıkardık. Bu dolar bazında tam 6 katı artış. Kişi başına milli gelirimizi de 3 bin 600 dolardan 15 bin 971 dolara çıkardık. Dünya Bankası tanımına göre 'üst gelirli ülkeler ligi'ne yükseldik. İnşallah bunları 20 bin, 25 bin ve 30 bin dolara hep birlikte çıkaracağız." diye konuştu.

Ticaret Bakanı Bolat, dünyada büyük ticaret, rekabet ve gümrük savaşlarının bulunduğu, Türk ihracatçılarının kıyasıya rekabette olduğunu dile getirerek, "Hükümet ve Ticaret Bakanlığı olarak onlara verebildiğimiz bütün kolaylıkları vermeye çalışıyoruz. İmkan olsa daha fazla destek vereceğiz ama malum deprem yatırımları nedeniyle önemli harcamalar var. Bunlar yakında bitecek. 1 yıla kalmaz depremin yaralarını tamamen sarmış olacağız." ifadelerini kullandı.

Türkiye'nin mal ihracatı ve üretim rakamlarına ilişkin bilgiler veren Bakan Bolat, "Savunma sanayisinde dünyada 11. sıraya yükseldik. 2002'de 250 milyon dolar ihracattan, geçen sene 7 milyar 150 milyon dolara yükseldik. Dron, silahlı İHA üretiminde ve ihracatında dünya birincisiyiz." dedi.

- Endonezya'ya KAAN ihracatı

Bakan Bolat, Endonezya ile 48 adet KAAN beşinci nesil jet savaş uçağının 15 milyar dolar ihracatı konusunda sözleşmenin imzalandığını anımsatarak, bir ay kadar önce de İspanya ile 26 HÜRJET eğitim uçağı ihracatı konusunda niyet mektubu imzalandığını hatırlattı.

Bunların paylaşılması gereken konular olduğunu dile getiren Bakan Bolat, "Bunlar, kim yapmış olursa olsun iftihar etmemiz gereken gelişmeler. Nasıl Mersin çok güzel şekilde siyaset üstü birliktelik gösteriyor. Türkiye olarak siyasette, ekonomide, dış politikada, savunma sanayinde, askeri alandaki başarılarımızla hep birlikte sevinmemiz çok önemli." diye konuştu.

Enflasyonla mücadele ve deprem bölgesine öncelik verdiklerini anlatan Bakan Bolat, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Ateş düştüğü yeri yakar. Deprem bölgesinde canlarını, sevdiklerini kaybetmiş insanların acılarını onlar kadar hissetmek bir başkası için çok zor. O nedenle öncelik oradaydı. 105 milyar dolarlık bütçe, ilk plandaki hesaplara göre çıkarılmıştı ve bu bütçeyi ödeyebilecek bir kişi, şirket yok. Öyle bir durum mümkün değil. Kamu bütçesinden ödenecek. 2023 bütçesinin yüzde 40'ydı. 2 yılda yaklaşık 2,6 trilyon lira, 2023-2024'te harcandı ve 202 bin konut, iş yeri, köy evi teslim edildi. Kalanlar da bitmeye yaklaştı. Bu yıl sonuna kadar 453 bin hak sahibine bu iş yeri, evleri ve köy evleri teslim edilmiş olacak. Onların yüzlerindeki mutluluğu gördüğünüzde inanılmaz bir şey."

Bakan Bolat, Kovid-19 sürecinde ekonomideki gelişmeleri ve esnafa ve çiftçiye verilen destekleri anlattı.

Kovid-19 sürecinden sonra bütün dünyanın ve Türkiye'nin yüksek enflasyon gerçeğiyle karşı karşıya kaldığını belirten Bakan Bolat, şu ifadeleri kullandı:

"Şimdi gelirimiz artarken ya da harcarken güzel ama fiyatlar arttığında, cebimizi yakmaya başlayınca haklı olarak tepki gösteriyoruz. Yüzde 75'e kadar yükselen enflasyon sürecini hamdolsun geçen hafta açıklanan rakamlarla TÜFE'de yüzde 35,5'e gerilettik. Gıdada yüzde 32,5'e gerilettik. Temel mallarda buzdolabı, dayanıklı tüketim, beyaz eşya, elektronik ürünlerde yüzde 20'ye kadar düşürdük. Şunu çok rahat ifade edebilirim; çok önemli bir afet veya dıştan gelecek büyük bir etki olmazsa yıl sonunda 20'li rakamları konuşuyor olacağız."

- "Bakanlık ve hükümet olarak kırmızı çizgimiz ihracatı attırabilmeyi başarmak"

Ticaret Bakanı Bolat, ABD-Çin ve ABD-Avrupa Birliği'nin "birbirine girmesinden, gümrük vergisi savaşlarından, borsaların düşmesinden, dünya büyüme tahminleri ve dünya ticaret hacimlerinin düşmesinden, küresel taleplerde azalma meydana gelmesinden" Türkiye'nin etkilenmemesinin mümkün olmadığını belirtti.

Milli gelirin yüzde 40'ının ihracat ve ithalattan oluştuğunu anımsatan Bakan Bolat, "Çok önemli bir kalem dış ticaret. İhracat demek, 7 harflik bir kelime değil. Yatırım, üretim, istihdam, döviz geliri, dış borçlara ihtiyaç duymamak demek. Bu açısından Bakanlık ve hükümet olarak kırmızı çizgimiz ihracatı bazen hızlı bazen yavaş da olsa attırabilmeyi başarmak. Çünkü son ticaret savaşları nedeniyle birçok ülkenin ihracatları azalmaya başladı." diye konuştu.

Bakan Bolat, geçen yıl cari açığı 10 milyar dolara kadar düşürdüklerini hatırlatarak, şunları dile getirdi:

"İhracatı arttırmak için bu yıl Türk Eximbank'tan 52 milyar dolar sigorta ve ihracat finansman desteği sağlıyoruz. Keşke daha fazla kaynaklarımız olabilse de ihracatımızı daha fazla arttırabilsek. Hizmetlerde Türkiye lider bir ülke oldu. 115 milyar dolar hizmet ihracatı yaptık. 61 milyar dolar turizm, 40 milyar dolar taşımacılık, 3 milyar dolar sağlık, 3 milyar dolar eğitim ve 5 milyar dolar yazılım ihracatlarıyla para kazandık. Dizi ve filmlerimiz, dünyada günde 800 milyon kişi tarafından izleniyor. Onlar da 600 milyon dolar ihracat geliri sağlıyorlar."

Ticaret Bakanı Bolat, geçen ay serbest bölgelerde ihracat rekor kırdıklarını vurgulayarak, şunları kaydetti:

"Serbest bölgelerden aylık 1 milyar 180 milyon dolar ihracat yaptık ve Mersin Serbest Bölgesi ikinci oldu. Serbest bölgeden serbest bölgeye satış yapanlara vergi muafiyetiyle ilgili düzenleme Meclis'imiz tarafından umut ediyoruz çok yakında çıkarılacak. Tarladaki ürünün çiftçimizden tüketiciye daha makul fiyatlarda ulaşması ve enflasyonla mücadeleye de katkı yapması açısından, çiftçimizin daha iyi kazanması ve tüketicimizin de daha az bedel ödemesi anlamında çalışma da devam ediyor."

"Terörsüz Türkiye" hedefinin ülkeye lig atlatacağının altını çizen Bakan Bolat, "40 yılda 2 trilyon dolara yakın tüketilen kaynaklar bundan sonra yatırıma, üretime harcanacak. Güneydoğu vilayetlerimize gittiğimizde çiçeklerin açtığını, yapılan yatırımlar sayesinde şehirlerin daha güzelleştiğini görüyoruz. Bu noktada Türkiye'miz, Türkiye Yüzyılı'nda, 'Terörsüz Türkiye'yle daha da iyi olacak." ifadelerini kullandı.

Konuşmaların ardından katılımcılar hatıra fotoğrafı çektirdi, zirve kapsamında kurulan stantları gezdi.