Prof.Dr.Esfender KORKMAZ

Tarih: 08.07.2025 01:15

Ekonomik krizde kısır döngü oluştu?

Facebook Twitter Linked-in

Piyasaları daha az etkiler hesabı ile, Adana Büyükşehir Belediye Başkanı Zeydan Karalar, Adıyaman Belediye Başkanı Abdurrahman Tutdere, Antalya Büyükşehir Belediye Başkanı Muhittin Böcek ve Büyükçekmece Belediye başkanvekili Ahmet Şahin, cumartesi tatil günü gözaltına alındı. Ancak hesap tutmadı. Dün tüm borsa endeksleri düştü ve dolar da 40 lira oldu.

Anket sonuçları AK partinin eğer varsa, siyasi hesaplarının tutmadığını gösterdi. Çünkü her adım CHP’ de ve halkta mağduriyeti artırdı… Sokağa çıkanlar ve mezuniyet törenlerinde görünen odur ki, oy verenlerin ve gençlerin tepkisi arttı.

Daha ağırı bu tutuklamalar nedeni ile güven sorunu tırmanıyor. Yerli ve yabancı sermaye kimse yatırım yapmak istemiyor. Yerli sermaye de çıkıyor. Kriz derinleşiyor. Bu defa halkın tepkisi daha çok artıyor. Yani bir kriz kısır döngüsü oluştu. Bu döngüden Türkiye’nin kurtulması, bu günkü şartlarda ve bu günkü siyasi anlayış içinde çok zor görünüyor. Buna rağmen siyasi iktidar neden süreci tırmandırıyor? Söz gelimi başkanlar tutuksuz yargılansaydı, kriz kısır döngüsü oluşmazdı.

İktisatta bildiğimiz konjonktür, üretim, istihdam, yatırım ve talep gibi göstergelerin zaman içinde genişleme ve daralma eğilimleri gösterdiği dalgalı süreci ifade eder. Kriz dip yapar ama uzun süre dipte kalmaz. 1994 krizi ve 2001 krizinde bunu yaşadık. Ama o yıllarda kısır döngü yaratan siyasi müdahale yoktu. Bu defa kriz her gün derinleşiyor ve dipte uzun süre kalacağa benziyor. Bu günlerde vize ve vatandaşlık için Yunanistan ve Karadağ’dan konut reklamları arttı. Bu ilanların artması, Türkiye’den ayrılmak istemeyen, ülkesini seven hepimizi tedirgin ediyor.

Seçim uzak olduğuna göre, siyasi iktidarın bu gidişe dur demesi gerekiyor.

İnşallah daha ağır sorunlar yaşamayız? Ama gidişat umut vermiyor. Son açıklanan veriler bu durumu gösteriyor.

Ticaret Bakanlığı bu sene Ocak-Haziran dış ticaret verilerini açıkladı.

CDS oranı arttı.

18 Mart 2025 günü Türkiye’nin beş yıllık tahvillerinde iflas risk primi 252,18 iken, 19 martta 300,20’ye yükseldi. Halen de 273,99’dur.

Reel faiz yüksek devam ediyor.

Merkez Bankası, dolara talebi engellemek için faizleri yüksek tuttu ve döviz sattı. MB net rezervleri azaldı. Yüksek reel faiz potansiyel büyüme oranını düşürdü. Buna rağmen, 2023 ve 2024 yıllarında bir Dolar ve bir Euro’dan oluşan döviz sepeti TÜFE altında kalırken, 2025 yılında ilk altı ayda;

Makroekonomik gidişat da tedirginlik yaratıyor. Bazı göstergeler özetle;

Tekrar etmek gerekirse, bu gidişata yalnızca siyasi iktidar dur diyebilir. Bu nedenle önce siyasi gerilimi azaltması gerekiyor.


Orjinal Köşe Yazısına Git
— KÖŞE YAZISI SONU —