'TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş, Meclis içtüzüğüne aykırı olarak kendi kurduğu PKK ile barış komisyonunda dinleme faslının yakında biteceğini, örgütün silahlarını tamamen bırakmasıyla birlikte de sürece ilişkin hukuki düzenlemelerin Meclis Genel Kurulu’na teklif edileceğini belirterek, “103 yıllık Türkiye tarihimizin 50 yılı terörle geçmiş, bu ülkenin ayaklarına prangalar kurulmuştur. Bugün Türkiye bu 50 yıllık mücadeleyi geride bırakmak üzere. Umuyorum ki çok kısa bir zamanda dünya terörle mücadelede ya da barış çözümleri literatüründe Türkiye modeli olarak yerini alacak bir modeli bütün dünya ülkelerine arz etmiş olacağız.” dedi.
***
Dünyada terörle mücadele yöntemlerine örnek olarak gösterilen iki model var. Biri İspanya’daki ETA modeli, diğeri, İngiltere’nin IRA modeli...
Savunma Bilimleri Dergisi’nin Mayıs 2022 sayısında M. Bahadır İleri imzasıyla yayınlanan makalede, ETA modeli şöyle özetlenmiştir:
“ETA, stratejik hedefine içinde bulunulan tarih itibarıyla ulaşamamıştır. Bunda, hem askerî olarak zayıflatılmış, hem uluslararası düzlemde yalnız bırakılmış, hem de en önemlisi başlangıçtaki konsantrasyonunu ve motivasyonunu kaybetmiş olmasının etkisi vardır.
ETA’nın siyasi uzantısı olduğu belirtilen Batasuna kapatılırken de İspanya içinde ya da uluslararası arenada kaydadeğer bir meşruiyet tartışması yaşanmamıştır. Ancak tüm bunlara karşın ETA’nın İspanya ile kalıcı bir barış tesis etmediği, çatışmanın resmi olarak sonlanmadığı, ETA’nın silahlarını teslim etmediği ve dahası kendini feshetmediği göz ardı edilmemelidir.
İspanya’da özerk bölgelerin bağımsızlık referandumu düzenlemesi İspanya Anayasa’sına aykırı olduğu için Baskların bağımsızlık eğilimlerini ölçmenin en etkin yollarından biri Bask Parlamentosu seçim sonuçlarına bakmaktır.
Buna göre seçim sonuçları, Bask halkı tarafından ETA’ya verilen ‘Terörist değilsiniz, ancak bizim adımıza terörizm yapmanızı kabul etmiyoruz’ mesajı olarak yorumlanabilmektedir. Buradan da, Bask ülkesindeki milliyetçilik anlayışının silahlı değil, politik mücadeleyi önceleyen daha pasifize bir noktaya konumlandığı anlaşılmaktadır. Öte yandan amblemindeki ‘balta’nın yeni dönemdeki hükümsüzlüğüne karşın, ETA’nın geride kalıcı hiçbir iz bırakmadan ortadan kaybolduğu tespitinde bulunmak da gerçekçi değildir, zira İspanya’nın demokrasiye geçişi ve yeni anayasa yaratılması süreçlerinde ETA fillen değilse bile fikren rol oynamış görünmektedir.”
***
İRA modeline gelince...
İngiltere’de faaliyet gösteren İrlanda Cumhuriyet Ordusu adıyla bilinen IRA örgütünün silah bırakma sürecinin de komisyonda dile getirileceği söyleniyordu.
IRA 2005 yılında silah bırakmaya ikna edildi. Çıkarılan yasalar ile terör suçları tanımlandı. Silahları teslim eden veya örgütten ayrılan kişilere, belirli koşullar altında ceza indirimleri ve yargı muafiyeti getirildi. Bu maddelerle terörle teröristlerin toplumsal hayata katılabilmesi için esnek ilkeler getirildi.
***
İki modelde de terör örgütleri, silahlı mücadeleden vazgeçti... Türkiye’de ise terör örgütü iki komşu devlete; Irak ve Suriye’ye üstlendi. PKK’nın Suriye kolu olan PYD/YPG; ABD’nin desteğiyle 100 bin kişilik ordu haline getirildi ve şimdi yine ABD tarafından, ordusu dağıtılmayacak şekilde Suriye yönetimine ortak edilmezse, bağımsız devle kurmaya yönlendiriliyor.
Türkiye’deki MHP destekli AKP iktidarı ise Meclis’e getiremediği Abdullah Öcalan’ın ayağına komisyon üyesi milletvekillerini göndererek çözüm arıyor. Devlet Bahçeli, “PKK’nın kurucu önderi” dediği Abdullah Öcalan’ın “PYD/YPG de silah bıraksın” çağrısı yapmasını istiyor ama örgüt, silah bırakmalarının söz konusu olmadığını açıkladı. Bunu mektup yazarak Öcalan’a da bildirdiler...
Sonuçta Numan Kurtulmuş, silah bırakanın olmadığı, teröre teslim olma modeline, “barış çözümü” veya “Türkiye modeli” demiş oluyor!
Arslan BULUT(Yeniçağ)
